สวัสดีค่า กลับมาพบกันอีกครั้งกับ "โบราณคดีน่ารู้" ...ที่จะพาเพื่อนๆได้ไปรู้จักกับเรื่องราวของโบราณคดีที่น่าสนใจ โดยวันนี้เราจะพาเพื่อนๆไปรู้จักกับแหล่งโบราณคดีที่ทุกคนคงคุ้นหูกันอยู่บ้างนะคะ เพราะแหล่งโบราณคดีแห่งนี้เป็นแหล่งโบราณคดีที่สำคัญและมีชื่อเสียงเป็นอย่างมากในประเทศไทย ต่างประเทศ และที่สำคัญคือ ยังเป็นแหล่งโบราณคดีที่ได้รับการจดทะเบียนเป็นมรดกโลกกกกกกกก!!นั่นก็คือ "แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง"
แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง เป็นแหล่งอารยธรรมมรดกโลกที่มีชื่อเสียงมากที่สุดในประเทศไทย
ในฐานะที่เป็นแหล่งโบราณคดีสมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งของโลกการขุดค้นและการศึกษาค้นคว้าทางโบราณคดีบ้านเชียงและบริเวณใกล้เคียง นอกจากจะนำมาซึ่งหลักฐานที่แสดงการตั้งถิ่นฐานและอารยธรรมของชุมชนก่อนประวัติศาสตร์ที่สำคัญที่สุดของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้แล้ว
ยังทำให้เกิดการพัฒนากระบวนการศึกษาค้นคว้าทางโบราณคดีครั้งสำคัญที่สุดของไทยอีกด้วย
![]() |
ที่มา : http://www.udonthani.com/banchiang.htm |
การค้นพบโบราณวัตถุที่มีความสำคัญทางโบราณคดีในบริเวรหมู่บ้านบ้านเชียงนั้นเริ่มต้นเมื่อประมาณพ.ศ.2500โดยชาวบ้านเชียงได้สังเกตเห็นและสนใจเศษภาชนะดินเผาที่มีลวดลายเขียนสีแดงที่พบอยู่บ่อยๆ เมื่อมีการขุดพื้นดินในบริเวณหมู่บ้านจึงได้นำไปเก็บรักษาไว้ที่โรงเรียนประชาบาลประจำหมู่บ้านและจัดแสดงให้คนได้เข้าชม
ต่อมา พ.ศ.2509 สตีเฟน ยัง นักศึกษาวิชาสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยฮาวาร์ด สหรัฐอเมริกา ได้เดินทางมาศึกษาเรื่องราว วิถีชีวิตของชาวบ้านเชียง จึงได้พบเห็นเศษภาชนะดินเผาเขียนสีกระจายเกลื่อนอยู่ทั่วไปตามผิวดินของหมู่บ้าน จึงได้เก็บไปให้ศาสตราจารย์ ชิน อยู่ดี ผู้เชี่ยวชาญจากกรมศิลปากร ศึกษาวิเคราะห์และได้ลงความเห็นว่าเป็นเศษภาชนะดินเผาสมัยก่อนประวัติศาสตร์ยุคหินใหม่
พ.ศ.2510 การศึกษาโบราณคดีบ้านเชียงเริ่มต้นขึ้นอย่่างจริงจังโดยกรมศิลปากรและสถาบันการศึกษาทั้งในและต่างประเทศ และแหล่งโบราณคดีบ้านเชียงได้จดทะเบียนเป็นมรดกโลกเมื่อปี พ.ศ.2535
หลักฐานที่พบ
1.โครงกระดูกมนุษย์
2.กระดูกสัตว์
3.ภาชนะดินเผาลายขูดขีด ลายเชืือกทาบ และลายเขียนสี
4.ลูกปัดหินและลูกปัดแก้ว
5.เครื่องประดับ เครื่องใช้ ใบหอก และใบขวานสำริด
![]() |
ที่มา : http://aseannotes.blogspot.com/2014/07/1_2378.html |
ความสำคัญของแหล่งโบราณคดีบ้านเชียง
จากหลักฐานทางโบราณคดีทั้งหมดแสดงให้เห็นถึงขั้นตอนสำคัญของวิวัฒนาการทางวัฒนธรรม สังคม และวิชาการของมนุษย์ รวมทั้งแสดงหลักฐานของการเกษตรกรรม แหล่งผลิตและการใช้โลหะในภูมิภาค ทำให้ได้รับรู้ถึงการดำรงชีวิตในสมัยก่อนประวัติศาสตร์ย้อนหลังไปกว่า 4,300 ปี ซึ่งร่องรอยของมนุษย์ในประเทศไทยสมัยดังกล่าวแสดงให้เห็นถึงวัฒนธรรมที่พัฒนาแล้วหลายๆด้าน โดยเฉพาะในด้านความรู้ความสามารถหรือภูมิปัญญาอันเป็นเครื่องมือสำหรับช่วยให้ผู้คนเหล่านั้นสามารถดำรงชีวิตและสร้างสังคมวัฒนธรรมได้สืบเนื่องมาเป็นเวลานาน โดยวัฒนธรรมบ้านเชียงได้ครอบคลุมถึงแหล่งโบราณคดีในภาคตะวันออกเฉียงเหนืออีกร้อยกว่าแห่งเป็นบริเวณพื้นที่ที่มีมนุษย์อยู่อาศัยหนาแน่นมาตั้งแต่หลายพันปีมาแล้ว
![]() |
ที่มา : https://www.google.co.th/search?q |
ด้วยคุณค่าและความสำคัญของแหล่งโบราณคดีบ้านเชียงได้สร้างความเปลี่ยนแปลงหลายสิ่งหลายอย่างให้แก่ชุมชนในปัจจุบัน บ้านเชียงได้กลายเป็นหมู่บ้านที่มีชื่อเสียงและเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายในฐานะแหล่งมรดกโลกด้านวิชาการ ข้อมูลและโบราณวัตถุจำนวนมหาศาลปัจจุบันชุมชนบ้านเชียงได้มีการขยายตัวและพัฒนาอย่างรวดเร็ว เช่น การสร้างบ้านเรือน ที่อยู่อาศัย จึงต้องเร่งกำหนดขอบพื้นที่ที่ชัดเจนและครอบคลุมเพื่อรักษาแหล่งโบราณคดีบ้านเชียง เพื่ออนุรักษ์แหล่งโบราณคดีที่มีความสำคัญแห่งนี้ไว้ให้เป็นมรดกสืบไป
>>>>เพื่อนๆสามารถศึกษาเพิ่มเติมได้ที่ ↴
แหล่งโบราณคดีบ้านเชียงตั้งอยู่ที่
ตำบล บ้านเชียง อำเภอ หนองหาน จังหวัดอุดรธานี อยู่ห่างจากตัวจังหวัดไปทางทิศตะวันออกประมาณ 60 กิโลเมตร
อ้างอิง
สถาบันพัฒนาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยภาคเหนือ.มรดกในไทย 1 : แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง. ค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2561 จาก http://aseannotes.blogspot.com/2014/07/1_2378.html
thammasat musume of anthropology.(2560). บ้านเชียง ปฐมบทโบราณคดีไทย. ค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2561 จาก http://museum.socanth.tu.ac.th/2017/09/30/%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87-%E0%B9%82%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%93%E0%B8%84%E0%B8%94%E0%B8%B5-%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2/
the culture-oriented measures. บ้านเชียง จังหวัดอุดรธานี. ค้นเมื่อ 18 กุมภาพันธ์ 2561 จาก https://sites.google.com/site/thecultureorientedmeasures/kar-thxng-theiyw-1